Bomen opnieuw uitvinden: van klassiekers naar klimaatkeuzes
Boomverzorgers zien shift in Vlaamse tuinen: “Niet zomaar planten, maar goed voorbereiden”
Wie vandaag een boom aanplant, kijkt best verder dan de klassiekers als beuk, esdoorn of populier. Niet omdat die geen waarde hebben – integendeel – maar omdat ze niet altijd passen in de tuinen van vandaag. “We zien een duidelijke evolutie in de soorten die we adviseren: bomen die beter aansluiten bij het veranderende klimaat en de kleinere ruimtes waar we mee werken”, zegt boomverzorger Jonas Demilde van Arbretout boomverzorging. “Gelukkig is er een breed aanbod aan alternatieve soorten. Want het belang van een boom in je tuin mag je nooit onderschatten.”
Bomen doen zoveel goed: ze zorgen voor verkoeling, verhogen de luchtvochtigheid, vangen CO₂ op, bieden leefruimte voor tal van insecten en dieren én dragen bij aan je mentaal welzijn. “Maar om van die voordelen te genieten, moet je de juiste boom kiezen voor de juiste plek. En die plaats moet je goed inschatten. Je bodem, de omgeving en je persoonlijke voorkeur spelen allemaal mee”, vertelt Jonas Demilde.
“Daarom nemen we bij elke aanplant eerst een grondstaal en doen we een grondboring: we kijken naar de textuur – zand, leem, klei – maar ook naar de zuurtegraad en drainagecapaciteit. Die gegevens bepalen welke boomsoorten de beste overlevingskans hebben. De juiste boom is er immers eentje die over vijftig of zelfs honderd jaar nog op zijn plaats staat.”
Bomen die niet afgestemd zijn op de bodem gaan trager groeien, zijn vatbaarder voor ziektes of halen het soms gewoon niet. “Dat zie je vaak bij aanplant langs de weg: jonge bomen die het moeilijk hebben omdat ze in een te klein plantvak staan. Er moet altijd voldoende doorwortelbare ruimte zijn. Dat is vaak een blinde vlek bij particulieren. Ze kijken naar de kruin, maar vergeten wat de wortels nodig hebben.”
Boomverzorgers werken met technische fiches waarin onder meer de gemiddelde hoogte, kroonvorm, windtolerantie, grondsoort, kroonbreedte en bladkenmerken van bomen staan. “Zo weet je op voorhand wat je plant. Dat voorkomt problemen op termijn. Denk aan bladeren in de goot, wegkwijnende bomen of conflicten met zonnepanelen.”
Bomen voor een ander klimaat
Het veranderende klimaat speelt ook een steeds grotere rol in boomkeuze. Klassiekers zoals de beuk doen het steeds moeilijker in onze tuinen. “Beuken zijn gevoelig aan schommelende grondwaterstanden. Eerst wekenlang droog, dan plots kletsnat – dat kan zo’n boom slecht aan. Vandaag kiezen we vaker voor soorten die dat beter verdragen.”
Demilde noemt onder andere de moseik, een robuuste soort uit Zuidoost-Europa die goed bestand is tegen hitte en droogte, én de lampionboom, een sierlijke soort die goed in middelgrote tuinen past. “Klimaatbestendige bomen zijn lang niet altijd exotisch of ongewoon. Maar je moet ze wel kennen. En net daar komt de expertise van een boomverzorger van pas: zij kennen het aanbod en kunnen de link leggen met jouw situatie.”
Fruit in de stadstuin
“Voor elke tuin bestaat er sowieso een geschikte boom”, zegt Demilde overtuigd. “Of je nu houdt van een natuurlijke meerstammige, een sierlijke bloeier of een fruitboom waar je met je kinderen zelf de vruchten van kan plukken. Je hoeft trouwens geen boomgaard te hebben.Een laagstam appel of peer, een leifruitconstructie tegen een zuidermuur, of een vijgenboom in een hoekje: het kan allemaal in een kleinere tuin.”
Minder bekende soorten zoals kerspruim, moerbei, kweepeer of mispel zijn visueel verrassend én eetbaar. “De stam van een kweepeer bijvoorbeeld is prachtig getekend. Wel belangrijk: leifruit vraagt wat snoei-inzicht. Zonder goede vormsnoei krijg je snel een te dichte kruin. Maar ook daarbij kan een boomverzorger of tuinaannemer helpen.”
Veelgemaakte fouten vermijden
Volgens Demilde schuilt het verschil tussen een bloeiende en een sukkelende boom vaak in de details. “Te diep planten, weinig of geen watergiften, een te kleine plantput of de bodem te hard aandrukken: het zijn fouten die we helaas nog vaak zien.”
Ook de eerste jaren na aanplant zijn cruciaal. “Een boom uit de kwekerij heeft een compact wortelgestel, waardoor hij in een nieuwe omgeving slechts uit een kleine zone water en voedingsstoffen kan halen. De eerste groeiseizoenen moet je dus goed opvolgen: water geven in droge periodes, checken of de boomband correct zit… Het lijkt banaal, maar het maakt écht het verschil.”
Een veelvoorkomend misverstand is ook dat de boomband strak moet staan. “Integendeel, de boom moet kunnen bewegen. Zo leert hij omgaan met wind, en bouwt hij een sterker wortelgestel op. Die beweging is nodig voor zijn stabiliteit op lange termijn.”
Najaarsaanplant = slimme voorsprong
Het najaar is het moment bij uitstek om bomen aan te planten. “De bodem is nog warm genoeg om de wortelontwikkeling al te starten en de grond krijgt tijdens de winter de kans om zich tussen de wortels te verdelen. Je boom krijgt zo een rustige start en is beter voorbereid op de zomer die volgt. De juiste boom kiezen is één ding, een goede start geven is minstens zo belangrijk. Dan geniet je straks van een boom die groeit én blijft. Geen mooier cadeau aan je tuin en aan jezelf”, besluit Demilde.
Over tuinaannemer.be
Het Tuinaannemereffect is een campagne van VLAM om de diensten van de tuinaannemer te promoten. Een professionele tuinaannemer weet raad met de talrijke uitdagingen die bij een tuin komen kijken. Bovendien is hij als expert op het gebied van plantenkeuze, watergift en verharding ook de geknipte persoon om advies te geven. Meer info en een overzicht van alle tuinaannemers in je buurt: www.tuinaannemer.be.
Voor meer info
VLAM I Hartwig Moyaert (Promotiemanager Sierteelt) I hartwig.moyaert@vlam.be I +32 470 65 71 76
RCA I Yannick Speelmans I yannick.speelmans@rca.be I +32 497 66 08 86 I www.rcapress.be
